Yayın İçeriği
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisin'nin amacı, yüksek kaliteli mühendislik çalışmalarının yayınlanması için disiplinler arası bir dergiye hizmet etmektir. Editöryal çalışmalar hariç yayımlanan tüm makaleler tek taraflı kör akran değerlendirmesi sürecine tabidir.
Amaç ve Kapsam
Derginin amacı, bilimsel öneme sahip yüksek kaliteli yayınlar yayınlayarak bilime katkıda bulunmaktır. Bu amaçla, mühendislik bilimlerinde özgün araştırma makaleleri, derlemeler ve olgu sunumları yayınlanır. Biyomühendislik, Kimya Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, Çevre Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Geomatik Mühendisliği, Jeoloji Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Mekatronik Mühendisliği, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği ilgili tüm alanlarında makaleler yayınlamayı amaçlayan, bağımsız, tek kör hakemli, açık erişimli ve çevrimiçi yayın yapan bir dergidir. Bu alanların dışındaki diğer mühendislik alanlarından sunulan makaleler, konusuna göre editörlük tarafından değerlendirilmektedir. Makaleler, daha önce yayınlanmamış veya başka bir yerde yayınlanmak üzere gönderilmemiş orijinal verileri açıklamalıdır. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi gönderim kurallarına ve dergi kapsamına uygun görülen yazılar alanında uzman en az üç hakeme bilimsel değerlendirme için gönderilir. Uygunluğunu tartışan Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi Editör Kurulu üyeleri, daha sonra her bir gönderiye ilişkin hakemlerin yorumlarını dikkate alır. Gönderilen tüm yazılar için nihai karar Baş Editör'e aittir. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi’nin Yayın Kurulu, International Council of Medical Journal Editors (ICMJE), World Association of Medical Editors (WAME) ve Committee on Publication Ethics (COPE) kriterlerine uymayı taahhüt eder.
Konu Kategorisi:
Araştırma Alanları/Konu Kategorileri
Mühendislik:
• Biyomühendislik
• Kimya Mühendisliği
• İnşaat Mühendisliği
• Bilgisayar Mühendisliği
• Çevre Mühendisliği
• Elektrik-Elektronik Mühendisliği
• Geomatik Mühendisliği
• Jeoloji Mühendisliği
• Makine Mühendisliği
• Mekatronik Mühendisliği
• Metalurji ve Malzeme Mühendisliği
• Yazılım Mühendisliği
Anahtar Kelimeler:
Yayın Dili
Tam Metin Yayın Dili:
• Birincil Dil: İngilizce
İngilizce ve Latin Alfabesiyle Yazılan İçerik:
• Makale Başlığı: Türkçe & İngilizce
• Yazar Adı: Türkçe & İngilizce (Latin Alfabesinde)
• Yazar Adresi: Türkçe & İngilizce (Latin Alfabesinde)
• Anahtar Kelimeler: Türkçe & İngilizce
• Kaynakça: İngilizce (Latin Alfabesinde)
Tam Metin: İngilizce (Latin Alfabesinde)
Makale Başvuruları
Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.
Okur Kitlesi
Hedef okuyucu kitlesi; sağlığın her alanı ile meslek mensupları, uzmanlar, araştırmacılar, uzmanlık ve doktora öğrencileri yanı sıra bu alanla ilgili öğrencileridir. Sürekli mesleki gelişim ve araştırma kültürünün yaygınlaşmasına katkı sağlamayı hedefler.
Ücret Politikası
Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi yayın politikaları gereği sponsorluk ve reklam da kabul etmemektedir. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergisinin tüm giderleri Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı tarafından karşılanmaktadır.
Telif Hakkı
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisinde yayımlanan çalışmaların telif hakları yazarlarına aittir. Yazarlar gönderdikleri fikri eserin, Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi tarafından Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı ile yayımlamasına izin verirler.
Makalelerin Özgünlüğü
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi daha önce başka bir yerde yayımlanan çalışmaları kabul etmez.
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi (FUJECE), ilgili çalışma alanlarına kaynak sağlamak amacıyla yayınlanmaktadır. FUJECE multidisipliner, hakemli, süreli ve açık erişimli bir dergidir. Derginin dili İngilizce'dir.
Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler uluslararası hakemler tarafından değerlendirilir. Makaleler, hakemlerin yorumları dikkate alınarak editörler tarafından yayına kabul edilir veya reddedilir. Dergi, hakemlerin yazarların kişisel bilgilerine erişimi olduğu, ancak yazarların hakem(ler) hakkındaki bilgilere erişimi olmadığı tek kör hakemlik sürecini takip eder. Hakem(ler)in geri bildirimlerine göre ilk gönderimde yayına hazır olmadığı düşünülen makaleler için majör (tekrar gözden geçirme) revizyonu veya minör (düzeltme gerekli) revizyon gerektiğinde yazarlara bilgi verilir. Bilimsel olarak yeterli görülmeyen makaleler reddedilir. Yazarlardan istenen revizyonlar majör revizyonlar için 30 gün, minör revizyonlar için 20 gün içinde tamamlanmalıdır. Revizyonları sağlamayan makaleler reddedilir.
Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler derginin makale yazım formatına göre yazılmalıdır. Bu şekilde yazılmayan yazılar basım sırasına dahil edilmez. Sadece derginin internet sitesine (https://dergipark.org.tr/en/pub/fujece) yapılan başvurular değerlendirmeye alınır. Gönderilen eserlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Tüm yazarların ORCID ID numarasına sahip olması gerekmektedir. Dergi, özgünlük, alaka düzeyi ve okunabilirliği sağlamak için makalelerin değerlendirilmesinde tek kör hakemlik sürecini takip eder.
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi (FUJECE) orijinal “Araştırma Makaleleri”, “Değerlendirmeler” ve “Vaka Raporları” yayınlamaktadır.
Araştırma Makaleleri
Yukarıda belirtilen bilimsel alanlarda hazırlanan ve derginin amaç ve kapsamına uygun tam metin makaleler yayınlanmak üzere işleme alınır. Özgün araştırmaları bulgu ve sonuçlarıyla birlikte sunan, ilgili literatüre ve bilime katkıda bulunan araştırma makaleleri yayınlanmaya değer kabul edilir. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi (FUJECE), temel ve uygulamalı bilimler alanlarında teorik, hesaplamalı ve deneysel olan özgün bilimsel çalışmalara odaklanmaktadır. Makale uzunluğunun 25 sayfayı geçmemesi tavsiye edilir.
Makaleleri İncele
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi'nde (FUJECE) yayınlanacak makalelerin dili İngilizce olmalıdır. Derleme çalışmalarında yeterli sayıda bilimsel makaleye yer verilmelidir. Konu güncel bilgi ve teknoloji kullanılarak özetlenmelidir. Değerlendirmeler buna göre yapılmalı ve bulgular ilgili literatürle birlikte karşılaştırılmalı ve yorumlanmalıdır. Temel ve uygulamalı bilimler ve teknikler alanındaki tüm gelişmeler ve son bilimsel çalışmalardaki uygulamalar gözden geçirilebilir. Makale uzunluğunun 30 sayfayı geçmemesi tavsiye edilir. Minimum kaynak sayısı 50 olmalı ve bu kaynakların en az %40'ı (makalenin sunulduğu tarih dikkate alınarak) son beş yıl içinde yayınlanmış çalışmalar olmalıdır.
Vaka Çalışması
Vaka çalışmaları, pratik bir değere sahip yenilikler getirmeli, mevcut yöntemlerden daha üstün iyileştirmeler sağlamalı ve bu yenilik ve iyileştirmeleri açık, doğrudan ve öz bir şekilde vurgulamalıdır.
Örnek:
İş yeri kazaları ve meslek hastalıklarının sebepleri ve tavsiyeleri.
JournalAgent sistemine bir yazı gönderirken yazarlar, gönderim sürecinin 9. Adımında ele alınan Hakem Önerisi bölümünde EN AZ ÜÇ potansiyel hakemin (yazarlarınkinden farklı kurumlardan) iletişim bilgilerini vermelidir. Buna göre, Baş Editör makaleyi önerilen hakemlere atama hakkını saklı tutar. Yazım Kurallarınını detaylı incelemek için lütfen tıklayınız.
Öz
Bu bölümde çalışmanın yeniliklerini vurgulayan ve ana bulgularını gösteren kısa bir özet verilmelidir. Özet metni iki yana yaslanmalı ve 10 punto olmalıdır. Özet yaklaşık olarak 100-250 kelime içermeli ve içerisinde yaygın olmayan kısaltma, alıntı, atıf, denklem, sembol ve alt indis veya üst indis içeren ifadeler kullanılmamalıdır.
Anahtar kelimeler
Özet metninden sonra 1 satır boşluk bırakıldıktan sonra 10 punto ile yazılmalı. En az 3 ve en çok 5 tane anahtar kelimenin ise sadece ilk kelimesinin baş harfi büyük yazılmalıdır. Anahtar kelimelerden sonra 1 satır boşluk olmalıdır.
Giriş
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi temel mühendislik konularını kapsayan disiplinler arası bir dergidir. Dergimiz, mühendislik bilimlerindeki en güncel bilimsel ve teknolojik gelişmeleri ilgili bilim insanlarına, mühendislere ve okuyucularına ulaştırmayı hedefler. Temel mühendislik alanlarındaki hem deneysel hem de kuramsal çalışmaların yer aldığı Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi, mühendisliğin hızla gelişen alanlarına ilişkin makalelerin yayımına öncelik tanır ve disiplinler arası yöntem ve teknolojiler üzerine odaklanmayı amaç edinir. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisine sunulacak makalelerde yazım düzenini sağlamak için hazırlanmış bu örneğe, derginin internet sayfasından ulaşılabilir. Makale sunumu MS-Word® 2007 ve üzeri sürümler kullanılarak hazırlanmalıdır.
Sayfa Düzeni ve Biçem
Sayfa düzeni için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır. Makale sunumu hazırlanırken bu belgenin şablon olarak kullanılması yazım düzeni koşullarının yerine getirilmesi açısından önerilmektedir.
Temel düzen
Makale sayfaları, A4 (210 x 297 mm) kağıt boyutunda hazırlanmalıdır. Sayfa düzenlemede, üst 25 mm, sol ve sağ 25 mm ve alt 25 mm olmalıdır. Üstbilgi ve altbilgi 15 mm olmalıdır. Üstbilgi, tek ve çift sayfalarda farklı ve ilk sayfada farklı seçenekleri işaretlenmelidir. Üstbilgiler 8 punto Times New Roman fontunda olmalıdır. Makalenin İngilizce ve Türkçe başlığı Times New Roman fontuyla 12 punto, sadece ilk baş harfi büyük olacak şekilde, ortalı ve koyu (bold) olarak yazılmalıdır. İngilizce ve Türkçe başlıktan sonra 10 nk boşluk bırakılmalıdır. Yazar adları Times New Roman fontu ile ortalı ve 10 punto olarak yazılmalıdır. Yazarların tüm isimlerinin sadece ilk harfleri büyük, soy isimlerinin ise tamamı büyük yazılmalıdır. Yazar isimlerinden sonra 10 nk boşluk bırakılmalıdır. Yazarların adres bilgileri belirtilen sıra ile her bir farklı adres bir satırda olacak şekilde verilmelidir. Yazarların adres bilgileri 9 punto yazılmalıdır. Yazarların adres bilgilerinin altına satır boşluğu bırakmadan yazarların isim sırasına göre E-posta adresleri 9 punto yazılmalıdır. Eğer aynı adres bilgisine sahip birden fazla yazar var ise E-posta adresleri isim sırası ile verilmelidir. E-posta adresinden sonra 9 punto yazı boyutunda 1 satır boşluk bırakılarak yazarlara ait ORCİD numaraları yazılmalıdır. ORCİD numaraları ile makale tarihi bilgilerini içeren satır arasında 9 punto yazı boyutunda bir satır boşluk bırakılması gerekir. Makale değerlendirme amacıyla dergiye ilk kez gönderildiğinde yazar bilgisine yer verilmelidir. Makale içerisinde kullanılan kısaltmalar ilk kullanıldığı yerde uzun yazımından sonra parantez içerisinde verilmeli, sonraki kullanımlarda sadece kısaltılmış hali verilmelidir.
Başlıklar
Başlıklar numaralandırılmalı, 1. derece başlıklarda tüm kelimelerin baş harfleri büyük, alt başlıklarda ise sadece ilk kelimenin baş harfi büyük olmalı ve tamamı koyu karakterler ile yazılmalıdır. Başlıklardan önce ve sonra bir 1 satır boşluk bırakılmalıdır. Makalenin ana başlığı 12 punto büyüklüğünde sola yaslanmış olmalıdır. İkinci ve üçüncü seviye alt başlıklar 12 punto büyüklüğünde ve sola hizalı yazılmalıdır. Dördüncü seviye başlık kullanmayınız.
Yazı tipi
Ana metin için düz ve iki yana yaslanmış 11 punto büyüklüğünde tek satır aralıklı “Times New Roman” yazı tipi kullanılmalıdır. Vurgu gerektiren haller gibi özel durumlarda eğik veya kalın yazı karakterleri de kullanılabilir. Paragraf girintisi kullanılmamalıdır. Paragraflar arasında tek satır aralıklı bir boşluk bırakılmalıdır.
Denklemler
Denklemlerin her biri ayrı satıra yazılmalı ve numaralandırılmalıdır. Denklemler sola denklem numaraları ise sağa hizalanmış olmalıdır. Hücrelerin sol ve sağ kenar boşlukları sıfırlanmalıdır. Denklem yazmak için MS-Word® 2007 ve üzeri sürümlerde bulunan denklem düzenleyicisi kullanılmalıdır. Aşağıda, örnek olarak denklem (1) verilmiştir. Denklemden önce ve sonra 1 satır boşluk bırakılmalıdır.
y=mx+n (1)
Metin içerisinde verilen denklemlerin veya denklemde kullanılan değişkenlerin yazımında da MS-Word® 2007 ve üzeri sürümlerde bulunan denklem düzenleyicisi kullanılmalıdır. Metin içerisinde kullanılan sayı ve birimi aynı satırda olmalıdır. Ondalıklı sayılarda ondalık ayıracı olarak virgül yerine nokta kullanılmalıdır (örneğin 3,5 yerine 3.5 kullanılmalıdır). Eğer binler basamağı ayracı kullanılacaksa, nokta kullanılmamalıdır. Virgül veya boşluk kullanılabilir (1,000,000 veya 1 000 000 veya 1000000)
Şekiller
Bütün şekiller sütuna (veya şekil iki sütunu da kaplıyorsa sayfaya) göre ortalanmalıdır. Her bir şekil metin içindeki sıralanmasına göre numaralandırılmalıdır. Şekil başlıkları şeklin altına ortalanarak konulmalıdır. Her bir şekil bir numara (örneğin Şekil 1.) ve başlık bulunmalıdır, ayrıca koyu yazılmalıdır. Şekil açıklamalarında sadece ilk kelimenin baş harfi büyük olmalı ve koyu olmamalıdır. Şekil ve tablolardaki yazılar 10 punto olmalıdır. Ayrıca şekille şekil yazısı arasında tek satır boşluk bırakılmalıdır. Boşluğun puntosu 10 punto olmalıdır.
Çizim veya grafik biçimindeki şekiller ayrı bir resim düzenleme veya grafik programında çizilerek en az 300 dpi çözünürlüğünde resim dosyası olarak kaydedildikten sonra metin içinde ilgili yere eklenmelidir. Şekiller bulanık görünmemelidir. Eğer varsa şekil içindeki yazılar net okunabilmelidir ve bu yazıların boyutu metin içindeki yazıların boyutunu aşmamalıdır. Alıntı yapılmış veya yeniden düzenlenmiş şekiller için mutlaka kaynak gösterilmelidir.
Tablolar
Bir tablo örneği olarak Tablo 1 verilmiştir. Kullanım amacına göre değişik bazı tablolar da kullanılabilir. Tablo başlığı, tablonun üstünde yer almalıdır. Tablo Başlığı için bu şablonun Stil Galerisinde “Resim Yazısı” ismiyle tanımlanmış stil kullanılmalıdır.
Tablo içindeki metinlerde 10 punto büyüklüğünde “Times New Roman” yazı tipi kullanılmalıdır. İhtiyaç duyulması halinde tablodaki metinlerin boyutu 8 puntoya kadar küçültülebilir. Tablo içinde kullanılan denklemlerin veya denklem değişkenlerinin yazımında da MS-Word® 2007 ve üzeri sürümlerde bulunan denklem düzenleyicisi kullanılmalıdır.
Sunulan tablolara, şekillere ve denklemlere metin içerisindeki atıflar bu şablonda kullanıldığı gibi numaraları ile birlikte verilmelidir (“aşağıdaki şekilde/tabloda/denklemde” gibi belirsiz ifadeler kullanılmamalıdır). Birden fazla tabloya, şekle veya denkleme aynı anda atıf yapılmak istenirse “,” ve “-“ noktalama işaretleri kullanılabilir. Burada “,” “ve” anlamını, “-“ ise “aralık” anlamını tanımlamaktadır.
Makaledeki her şekle, tabloya ve denkleme metin içerisinde bulunduğu yerden önce atıf yapılmalıdır.
Sayfa Numaraları
Makaleye sayfa numaraları eklenmemelidir. Makalelerde sayfa başlığı veya altlığı şeklinde üst ve alt bilgi kullanılmamalıdır. Bu gibi düzenlemeler dergi yetkililerince yapılacaktır.
Diğer Yazım Kuralları
% işareti ile sayı arasında boşluk olmamalıdır. İngilizce bölümlerde yüzde (%) işareti sayıdan sonra (ör. 23%) kullanılır.
Şekil ve tablo numaralarına gelen ekler küçük ünlü uyumuna göre yazılmalıdır (1’de, 2’de, 3’te, 4’te, 5’te, 6’da, 7’de, 8’de, 9’da).
Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: cm’yi (santimetreyi), kg’dan (kilogramdan), mm’den (milimetreden). Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: BDT’ye, TDK’den, THY’de, TRT’den, TL’nin vb. Ancak kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır: ASELSAN’da, BOTAŞ’ın, NATO’dan, UNESCO’ya vb.
Metin içerisindeki kısaltmalar TDK kısaltmalar dizinine göre yapılmalıdır: vb. (ve benzeri), vd. (ve diğerleri), vs (vesaire), ör. (örnek), bk. (bakınız), dk. (dakika), g (gram), m (metre)
Şekil veya tablonun kendisi ve başlığı farklı sütun veya sayfalarda olmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
Sonuçlar
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi Koordinatörlüğü, makalelerini bu taslağa uygun bir şekilde hazırlayıp sorunsuz olarak dergiye ulaştırdıkları için tüm yazarlara teşekkür eder.
Teşekkür
Bu bölümün kullanımı isteğe bağlıdır. Ancak makale değerlendirme amacıyla dergiye ilk kez gönderildiğinde bu bölüm boş bırakılmamalıdır. Makalelerde eğer varsa destek alınan kurum, proje, kişi, vb. bilgiler bu bölümde belirtilebilir.
Yazar Katkı Beyanı
Yazarların çalışmaya olan katkıları bu bölümde kısaca belirtilmelidir. Katkı oranları verilirken yazar isimleri yerine yazar sıra numaraları kullanılmalıdır (örn. Yazar 1, Yazar 2 gibi). Yazarların çalışmaya koydukları katkılar fikrin oluşturulması, tasarımın yapılması, kaynak ve malzemelerin temini, veri toplama, analizlerin gerçekleştirilmesi, literatür taraması, yazım ve eleştirel inceleme gibi makalenin hazırlanmasında gerekli olan kriterler dikkate alınarak açıklanacaktır. Çalışmada yazar olarak yer almayan ancak çalışmaya katkı sunan kişi veya kurum var ise bu bölümde ayrıca belirtilebilir.
Örnek: Gerçekleştirilen çalışmada Yazar 1 fikrin oluşması, tasarımın yapılması ve literatür taraması başlıklarında; Yazar 2 elde edilen sonuçların değerlendirilmesi, kullanılan malzemelerin temin edilmesi ve sonuçların incelenmesi başlıklarında; Yazar 3 yazım denetimi ve içerik açısından makalenin kontrol edilmesi başlıklarında katkı sunmuşlardır.
Etik kurul onayı ve çıkar çatışması beyanı
TR Dizin Dergi Değerlendirme kriterlerine göre, insan ve hayvanların deneysel veya diğer bilimsel çalışmalarda kullanılması, insanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar, hayvanlar üzerinde yapılan klinik çalışmalar, kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar, anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney ve görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü çalışmalar etik kurul izni alınmasını gerekmektedir. Eğer gerçekleştirilen çalışmada kullanılan veriler etik kurul izin belgesi gerektiren türde ise, bu bölümde açıklanmalı, etik kurul izin belgesi makale ile birlikte sunulmalıdır.
Çalışmanın yayınlanmasında etik kurul izni alınmasına gerek yok ise aşağıda yer alan bilgi notunun yazılması gerekmektedir:
“Hazırlanan makalede etik kurul izni alınmasına gerek yoktur”
Hazırlanan makalede çıkar çatışmasının olup olmadığı bu bölümde belirtilmelidir. Eğer çıkar çatışması var ise çıkar çatışmasının olduğu kişi/kurum ve gerekçesi hakkında bilgi verilmelidir. Çıkar çatışması yoksa aşağıdaki bilgi notu yazılmalıdır:
“Hazırlanan makalede herhangi bir kişi/kurum ile çıkar çatışması bulunmamaktadır”
Kaynaklar
Metin içerisindeki atıflar köşeli parantez içinde numaralandırılmalıdır. Kaynak listesi makalenin sonunda metninde ilk görünüm sırası takip edilecek şekilde verilmelidir. Metin içerisinde birden fazla yayına atıf yapılması gerekiyorsa “ve” anlamında “,” ve/veya “arası tüm yayınlar” anlamında “-“ kullanılmalıdır. Örneğin [1],[2],[5] şeklindeki yazım 1, 2 ve 5 numaralı yayınlara atıf yapar. [3-9] şeklindeki yazım 3 ve 9 dâhil olmak üzere 3 ve 9 arasındaki tüm yayınlara atıf yapar.
Kaynakların yazımında “Chicago” isimli stil kullanılmalıdır. Her bir kaynak başladığı sütunda/sayfada bitmelidir. Kaynaklar 10 punto ve tek satır aralıklı olarak yazılmalıdır.
Kaynaklar için örnekler aşağıda verilmiştir:
Kaynak bir makale ise: Her yazarın; soyadı (boşluk) Adının baş harfi ve varsa diğer adlarının baş harfleri büyük ve bitişik yazılır (yazarlar arasında virgül, en son yazardan sonra nokta işareti var). Tırnak içerisinde “Makalenin başlığı”. Dergi adı italik (Kısaltma kullanılmamalı), cilt(sayı), sayfa aralığı, yıl.
Bennert T, Hanson D, Maher A. “Influence of pavement surface type on tire/pavement generated noise”. Journal of Testing & Evaluation, 33(2), 94-100, 2005.
Yalçın M, Fırat R, Kaya M. “İndiksiyon fırında suni yaşlandırılan 6013 alüminyum alaşımın korozyon davranışının incelenmesi”. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisi, 20(1), 25-30, 2014.
Kaynak bir kitap ise: Her yazarın; soyadı (boşluk) Adının baş harfi ve varsa diğer adlarının baş harfleri büyük ve bitişik yazılır (yazarlar arasında virgül, en son yazardan sonra nokta işareti var). Kitabın adı (italik). Basım sayısı (varsa). basıldığı il/eyalet, basıldığı ülke, basan kurum/kuruluş, basım yılı.
Haupt RL, Haupt SE. Practical Genetic Algorithms. 2nd ed. New York, USA, Wiley, 2004.
Ostwald PF ve Munoz J. Manufacturing Processes and Materials. New York, USA, John Wiley & Sons, 1997.
Kaynak kitaptan bir bölüm ise: Kitaptaki bölüm yazar(lar)ının; soyadı (boşluk) Adının baş harfi ve varsa diğer adlarının baş harfleri büyük ve bitişik yazılır (yazarlar arasında virgül, en son yazardan sonra nokta işareti var). Kitaptaki bölümün adı italik. Editör(ler): (İngilizcede Editor(s):) Editörün veya editörlerin soyadı (boşluk) Adının baş harfi ve varsa diğer adlarının baş harfleri büyük ve bitişik yazılır (editörler arasında virgül, en son editörden sonra nokta işareti var). Kitabın adı, bölümün sayfa aralığı, basıldığı il/eyalet, ülke, basan kurum/kuruluş, yıl.
Garcia JH, Erik L, Norces R, Bauer T. Automated Statistical Testing for Embedded Systems. Editors: Zander J, Schieferdecker I, Mosterman PJ. Model-Based Testing for Embedded Systems, 111–146, Boca Raton, Florida, USA, CRC Press, 2012.
Kaynak kongreden alınmış bir tebliğ ise: Her yazarın; soyadı (boşluk) Adının baş harfi ve varsa diğer adlarının baş harfleri büyük ve bitişik yazılır (yazarlar arasında virgül, en son yazardan sonra nokta işareti var). Tırnak içerisinde “Bildirinin başlığı”. Sempozyum/konferans/kongrenin; adı (italik), yapıldığı il/eyalet, ülke, etkinlik tarih aralığı.
Lu SAH, Garcia AH. “Digital boundary controller for single-phase grid-connected CSI”. IEEE 2008 Power Electronics Specialists Conference, Rhodes, Greece,112-119, 15–19 June 2008.
Yetkin B, Önöz B, Yalçın B, Tunç O, Kalın M. “Üç Farklı Elostomer katkılı Bağlayıcıların Reolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması”. Beşinci Ulusal Ulaştırma Kongresi, İstanbul, Türkiye, 10-211, 12-14 Eylül 2017.
Kaynak basılmış tez ise: Yazarın soyadı (boşluk) Adının baş harfi ve varsa diğer adlarının baş harfleri büyük ve bitişik yazılır. Tezin başlığı. Yüksek Lisans Tezi (MSc Thesis)/Doktora Tezi (PhD Thesis/Dissertation), Üniversitenin adı, il/eyalet, ülke, yıl.
Boynukalın Z. Emotion Analysis of Turkish Texts by Using Machine Learning Methods. MSc Thesis, Middle East Technical University, Ankara, Turkey, 2012.
Ceylan H. Şehir İçi Ulaşım Ağlarının Armoni Araştırması Optimizasyon Tekniği ile Tasarımı. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Denizli, Türkiye, 2009.
Kaynak rapor/standart ise: Her yazarın; soyadı (boşluk) Adının baş harfi ve varsa diğer adlarının baş harfleri büyük ve bitişik yazılır (yazarlar arasında virgül, en son yazardan sonra nokta işareti var) (Rapor/standart kurum/kuruluş tarafından yazılmışsa kurum/kuruluş adı). Tırnak içerisinde “Raporun/Standartın adı”. (varsa) raporun/standartın yayımlandığı bölüm, kurum/kuruluş adı (Rapor/standart kurum/kuruluş tarafından yazılmışsa kurum/kuruluş adının tekrar yazılmasına gerek yok), il/eyalet, ülke, (varsa) rapor/standart türü, rapor/standart numarası, yıl.
Erik P, Lupatkin WL. “V-line Surface-Wave Radiation and Scanning”. Department of Electrical Engineering, Columbia University, New York, USA, Scientific Report, 85, 1991.
Devlet Planlama Teşkilatı. “Devlet Yardımlarını Değerlendirme Özel İhtisas Komisyonu Raporu”. Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, Türkiye, 2681, 2004.
Kaynak web sayfasında alınmış ise: Sayfanın ait olduğu kurumun/kişinin adı. Tırnak içinde “Sayfanın Başlığı”. Sayfanın internet adresi, (Erişim tarihi (gün.ay.yıl)).
T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. “Türk Gıda Kodeksi Et ve Et Ürünleri Tebliği”. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=9.5.16821&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=et%20%C3%BCr%C3%BCnleri (21.12.2014).
Ek A
Ekler en sonda sınıflandırılarak verilmelidir. Ekler gerektiğinde ayrı bir sayfadan başlayabilir.
Yayın Etiği İlkeleri
Yayın Etiği, daha yüksek editoryal işleme standartları oluşturmak için yazarlar, hakemler ve yayıncılar adına dürüstlük konusunda ısrar eden bir öz-düzenleme mekanizması olarak tanımlanabilir. Yayın için etik standartlar, yüksek kaliteli bilimsel yayınları, halkın bilimsel bulgulara güvenini ve insanların fikirlerine itibar edilmesini sağlamak için mevcuttur.
• Dürüst araştırmacılar, intihal yapmaz.
• Kaynakları hatalı belirtmez.
• Çürütemeyecekleri itirazları gizlemezler.
• Karşıt görüşleri çarpıtmazlar.
• Verileri yok etmez veya gizlemezler.
Hakemli çalışmalar, bilimsel yöntemi destekleyen ve hayata geçiren çalışmalardır. Bu noktada yayın sürecine dahil olan tüm tarafların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere uyması büyük önem taşımaktadır. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.
• Basın Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (Ulusal Mevzuat)
• Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (Uluslararası Kriterler)
• Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları (Ulusal Kriterler)
Tekrar Yayın
Tekrar yayın, aynı makalenin veya büyük ölçüde benzer makalelerin birden fazla dergide yayınlanmasıdır. Editör bu tür makaleyi incelemeden geri gönderir. Bundan sonra editör, tekrar yayına teşebbüs eden yazara belli bir süre ambargo uygulayabilir, yazarın daha önce yayın yaptığı dergide (belki de önceki makaleyi yayınlayan derginin editörü ile eşzamanlı duyuru olarak) kamuoyuna bu durumu açıklayabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte uygulayabilir.
Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi
Yazarlar aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Editör, olası eşzamanlı gönderimi öğrenirse, makaleyi alan diğer editör(ler)e danışma hakkını saklı tutar. Ayrıca editör, makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeleri dikkate almadan reddedebilir veya bu kararı ilgili diğer editör(ler)le tartışarak alabilir ve yazarlardan belli bir süre makale başvurusu kabul etmemeye karar verebilir. Ayrıca yazarların işverenlerine yazabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte hayata geçirebilir.
İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmaktır.
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergisine, gönderilen tüm makaleleri intihal engellemek için taramaktadır. İncelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını Turnitin & İthenticate, yazılımı kullanılarak kontrol edilir. Benzerlik oranın %25’den az olması beklenir. Benzerlik oranında asıl ölçü, yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranı %1 göründüğü hâlde atıf ve alıntı usulünce yapılmamışsa yine intihal söz konusu olabilir. Bu açıdan atıf ve alıntı kuralları yazar tarafından bilinmeli ve dikkatlice uygulanmalıdır: Chicago
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştrma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.
Sahtecilik
Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermektir.
Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmektir.
Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergisi, yasal olarak kamuya açık olmayan insan katılımcılarla ilgili kişisel veya hassas verileri veya materyalleri içeren tüm araştırmaların resmi etik incelemeye tabi olmasını şart koşar.
Araştırma Suistimali İddialarının Ele Alınması
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergisi, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergi editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergi editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergi editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.
Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda fujece@firat.edu.tr adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir. Gelişmemiz için fırsat sağlayacağından başvuruları memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yaparız.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.
Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:
1) Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2) Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra tek taraflı körleme modelinin kullanıladığı akran değerlendirmesi sürecine alınır.
Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi'in editörleri, gönderilen tüm yazıları gizli belgeler olarak ele alır; bu, yazarların izni olmadan bir yazı hakkındaki bilgileri kimseye ifşa etmeyecekleri anlamına gelir. Makale inceleme sürecinde şu kişiler makalelere erişebilir: Editörler, Hakemler, Yayın Kurulu Üyeleri. Bir yazıyla ilgili ayrıntıların yazarların izni olmadan üçüncü bir şahsa iletilebileceği tek durum, editörün ciddi araştırma suistimalinden şüphelenmesidir.
Bilimsel Suistimal İddiaları-Şüpheleri
Bilimsel suistimalin farklı tanımları vardır. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi büyük yayın etiği kurumları tarafından oluşturulan rehberliği takip ederken bu sorunları vaka bazında ele alıyoruz. Editör, etik ihlalden şüphelenirse veya bir ihlal iddiası olursa harekete geçmekle yükümlüdürler. Bu görev hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış makaleleri kapsar. Editör, olası suistimallerle ilgili endişeleri dile getiren makaleleri basitçe reddetmemelidir. Etik olarak iddia edilen davaları takip etmekle yükümlüdür. Editör, uygun olduğunda COPE akış şemalarını izlemelidir. Editörler, öncelikle görevi kötüye kullandığından şüphelenilen kişilerden bir yanıt istemelidir. Yanıttan memnun kalmazlarsa, ilgili işverenlerden veya kurumdan araştırma yapmasını istemelidir. Editör, iddia edilen suistimalle ilgili uygun bir soruşturmanın yürütülmesini sağlamak için tüm makul çabayı göstermelidir; bu olmazsa, editör soruna bir çözüm bulmak için ısrar etmek için tüm makul girişimleri yapmalıdır. Bu zahmetli ama önemli bir görevdir.
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergisi, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergi editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergisi veya editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik dergi editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.
Hakemler, araştırma veya yayının suistimalinden şüphelendiklerinde durumu Editöre iletmelidir. Editör, COPE tavsiyelerine uyarak gerekli işlemleri yürütmekle görevlidir.
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi, aşağıdaki veya benzeri konularda suistimal iddialarıyla karşılaştığında COPE akış şemalarına uygulamayı taahhüt eder.
• Tekrar yayından şüphelenildiğinde yapılacaklar
• İntihalden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Uydurma verilerden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Yazarlık değişikliği taleplerinde yapılacaklar
• Açıklanmamış çıkar çatışması durumundan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Haksız veya hediye yazarlıktan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Bir yazıda etik probleminden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Etik ihlal şüphesi e-posta vb. ile doğrudan haber verildiğinde yapılacaklar
• Sosyal medya aracılığıyla etik ihlal şüphesi duyurulduğunda yapılacaklar
Şikayet Prosedürü
Bu prosedür, Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi'nin veya yazı kadromuzun sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayetler için geçerlidir. Şikayetler, iyileştirme için bir fırsat ve teşvik sağlayabilir ve hızlı, nazik ve yapıcı bir şekilde yanıt vermeyi amaçlıyoruz.
Şikâyet, Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi'nin veya yazı işleri ekibimizin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili olmalıdır. Şikayetler doğrudan fujece@firat.edu.tr adresine e-posta ile gönderilmelidir ve gizli olarak ele alınacaktır. Editör, şikayetlere anında yanıt verir. Editör, şikayetlerle ilgili COPE akış şemasında belirtilen prosedürü takip eder.
Şikayetler, editör ekibinin ilgili üyesi tarafından incelenir ve çözülemezse şu süreçler izlenir:
• Bu ilk yanıtın yetersiz olduğu düşünülürse, şikayetçi, şikayetinin derginin daha kıdemli bir üyesine iletilmesini talep edebilir.
• Şikayetçi hoşnut kalmazsa, şikayetler baş editöre iletilebilir.
• Mümkünse iki hafta içinde tam bir yanıt verilecektir.
COPE, bilimsel dergilerin editörleri için bir uygulama kodu yayınlar. Bu editörler, dergiler ve yayıncılarla olan anlaşmazlıkların çözümünü kolaylaştıracaktır ancak yalnızca derginin kendi şikâyet prosedürleri tükendikten sonra buraya başvuru yapılabilir.
İtiraz Süreci
Editörler ve hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere dair ciddi itirazları memnuniyetle karşılıyoruz. Bilimsel içeriğini yanlış anladığımız için makalenizi reddettiğimizi düşünüyorsanız, lütfen fujece@firat.edu.tr adresinden editör ekibimize bir itiraz mesajı gönderin. Bu aşamada makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye çalışmayın. İtiraz mektubunuzu okuduktan sonra itirazınızın haklı olduğunu anlarsak, sizi makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye davet edebiliriz. Böylece çalışmanız dış hakem sürecine tekrar gönderilir. Lütfen itiraz mektubuna mümkün olduğunca fazla ayrıntı ekleyin. Son olarak, her makale için yalnızca bir itirazı dikkate alabiliriz, bu yüzden lütfen itirazınızı net bir şekilde ortaya koymak için ayrıntılı şekilde mektubu yazmaya zaman ve çaba harcayın - bir şansınız var, bu yüzden onu iyi kullanın. Reddedilen makaleler üzerinde uzun süreli müzakerenin genellikle hem yazarlar hem de editörler için tatmin edici olmadığını gördük, bu nedenle aynı çalışma için birden fazla itirazı işleme almıyoruz.
Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışması, birincil bir çıkarla ilgili mesleki yargı, ikincil bir çıkardan (mali kazanç veya kişisel rekabet gibi) etkilenebildiğinde ortaya çıkar. Bir makaleyi nasıl ele alacağımıza dair en iyi kararı verebilmek için yazarların rekabet halindeki çıkarlarını bilmemiz gerektiğine ve makaleyi yayınlarsak okuyucuların da bunları bilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi’nin tarafsız incelemeyi sağlamak için editörlerden, çalışanlardan veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri ele almak için belirlenmiş bir süreci vardır. Bu tür gönderiler öncelikle başka dergilere yönlendirilir. Bunun mümkün olmaması halinde gönderinin sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı körleme sürecinde incelenir.
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili ICMJE yönergelerini uygulamalıdır.
Araştırma Etiği İlkeleri
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Sayısal Mühendislik Dergisi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
• İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.
Fırat Üniversitesi Deneysel ve Hesaplamalı Mühendislik Dergisinin tüm giderleri yayıncı tarafından karşılanmaktadır. Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.